دسته: اخبار کک طبس
جزئیات صادرات و واردات کُک و زغالسنگ در ۵ سال اخیر
به گزارش روابط عمومی گمرک ایران، در ۶ ماهه سالجاری ۱۲ میلیون دلار کُک و زغالسنگ صادر شده است که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷.۷ درصد کاهش داشته است.
براساس این گزارش، واردات این محصول در ۶ ماهه سالجاری با کاهش ۵۴ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به رقم ۱۵۵ میلیون دلار رسیده است.
مطابق این گزارش در خصوص صادرات کُک و زغالسنگ در ۵ سال اخیر (۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲)؛ در سال ۱۳۹۸ میزان صادرات کُک و زغالسنگ بالغ بر ۱۶.۴ میلیون دلار بوده که این رقم در سال ۱۳۹۹ با کاهش ۴۷ درصدی نسبت به سال ماقبل به ۸.۷ میلیون دلار رسید.
در این گزارش به روند رو به رشد صادرات این محصولات در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ اشاره شده است، میزان صادرات کُک و زغالسنگ در سال ۱۴۰۰ به میزان ۱۴.۷ میلیون دلار و در سال ۱۴۰۱ حدود ۷۲ میلیون دلار بوده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۶۹ درصد و ۳۹۱ درصد افزایش داشته است.
بر اساس این گزارش، صادرات کُک و زغالسنگ در سال ۱۴۰۲ با ۶۳ درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۲۶.۴ میلیون دلار رسید.
از سال ۱۳۹۹ تاکنون، پاکستان عمدهترین کشور مقصد صادرات کُک و زغالسنگ ایران بوده به طوری که سهم آن در سال ۱۴۰۲ به ۷۰ درصد از کل ارزش صادرات این محصول رسیده است.
طبق این گزارش، میزان واردات کُک و زغالسنگ از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ روند افزایشی داشته است، این در حالیست که واردات این محصول در سال ۱۴۰۲ با کاهش ۲۲ درصدی مواجه بوده است.
بر اساس این گزارش، در سال ۱۳۹۸ به میزان ۲۷۰ میلیون دلار کُک و زغالسنگ، سال ۱۳۹۹ به میزان ۳۰۳ میلیون دلار، سال ۱۴۰۰ به میزان ۵۷۶ میلیون دلار و در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتیب ۸۰۸ میلیون دلار و ۶۳۱ میلیون دلار کُک و زغالسنگ وارد شده است.
عمدهترین کشورهای طرف معامله در واردات کُک و زغالسنگ از سال ۱۴۰۱ تاکنون کشورهای چین و عمان بودند که در مجموع حدود ۸۰ درصد از ارزش کل واردات این محصول را به خود اختصاص دادند.
«پاکستان» خریدار عمده زغالسنگ ایران
به گزارش روابط عمومی شرکت کُک طبس و براساس اعلام گمرک ایران، در ۶ ماهه سالجاری ۱۲ میلیون دلار کک و زغالسنگ صادر شده است که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷.۷ درصد کاهش داشته است.
بر اساس این گزارش، واردات این محصول در ۶ ماهه سالجاری با کاهش ۵۴ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به رقم ۱۵۵ میلیون دلار رسیده است.
این گزارش در خصوص صادرات کک و زغالسنگ در ۵ سال اخیر (۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲)، میافزاید: در سال ۱۳۹۸ میزان صادرات کک و زغالسنگ بالغ بر ۱۶.۴ میلیون دلار بوده که این رقم در سال ۱۳۹۹ با کاهش ۴۷ درصدی نسبت به سال ماقبل به ۸.۷ میلیون دلار رسید.
این گزارش با اشاره به اینکه در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ صادرات این محصولات با افزایش روبرو بوده است، افزود: میزان صادرات کک و زغالسنگ در سال ۱۴۰۰ به میزان ۱۴.۷ میلیون دلار و در سال ۱۴۰۱ حدود ۷۲ میلیون دلار بوده است که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۶۹ درصد و ۳۹۱ درصد افزایش داشته است.
بر اساس این گزارش، صادرات کک و زغالسنگ در سال ۱۴۰۲ با ۶۳ درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۲۶.۴ میلیون دلار رسید.
از سال ۱۳۹۹ تاکنون، پاکستان عمدهترین کشور مقصد صادرات کک و زغالسنگ ایران بوده به طوری که سهم آن در سال ۱۴۰۲ به ۷۰ درصد از کل ارزش صادرات این محصول رسیده است.
این گزارش در خصوص میزان واردات کک و زغالسنگ از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲، میافزاید: میزان واردات کک و زغالسنگ از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ روند افزایشی داشته است، این در حالیست که واردات این محصول در سال ۱۴۰۲ با کاهش ۲۲ درصدی مواجه بوده است.
بر اساس این گزارش، در سال ۱۳۹۸ به میزان ۲۷۰ میلیون دلار کک و زغالسنگ، سال ۱۳۹۹ به میزان ۳۰۳ میلیون دلار، سال ۱۴۰۰ به میزان ۵۷۶ میلیون دلار و در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتیب ۸۰۸ میلیون دلار و ۶۳۱ میلیون دلار کک و زغالسنگ وارد شده است.
عمدهترین کشورهای طرف معامله در واردات کک و زغالسنگ از سال ۱۴۰۱ تاکنون کشورهای چین و عمان بودند که در مجموع حدود ۸۰ درصد از ارزش کل واردات این محصول را به خود اختصاص دادند.
ناگفتههایی از اقتصاد زغالسنگ در ایران
به گزارش روابط عمومی شرکت کُک طبس؛ در هفتههای گذشته حادثه تلخ و غمانگیز معدن زغالسنگ طبس، بار دیگر موضوع توجه به ایمنی معادن را در صدر اخبار کشور قرار داد. به نظر میرسد درمجموع کشورمان توجه چندانی به انرژی اولیهای به نام زغالسنگ نداشته، برای مثال درحالی سهم زغالسنگ از تولید برق در جهان تا سال گذشته حدود 35 درصد بوده که این مقدار در ایران صفر است. درمجموع دادههای بینالمللی نشان میدهد برخلاف ایران، در سطح جهان زغالسنگ از مهمترین منابع انرژی جهان بهشمار میرود و نقش کلیدی در صنایع سنگین مانند فولاد و تولید برق دارد.
رکوردشکنی واردات زغالسنگ
اعداد و ارقام حاکی از آن است که میزان واردات زغالسنگ از سال ۹۸ تا به امروز رشد قابلتوجه و رو به افزایشی داشته است. بهاینترتیب این عدد از ۹۶۸ هزار تن در سال ۹۸ به بیش از یک میلیارد و ۴۰۰ هزار تن در سال ۱۴۰۰ و درنهایت به یکمیلیارد و ۶۰۰ هزار تن در سال گذشته رسیده است.
چالشهای تجارت زغالسنگ ایران
اگرچه ایران تولیدکننده زغالسنگ است، اما بهدلیل نیاز به زغالسنگ با کیفیت بالا، بهویژه در صنعت فولاد، بخشی از زغالسنگ مصرفی خود را از خارج وارد میکند. زغالسنگ وارداتی عمدتاً از نوع ککشو است که دارای کیفیت بالاتری نسبت به زغالسنگ داخلی است. روسیه به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زغالسنگ جهان، تأمینکننده اصلی زغالسنگ وارداتی به ایران است. کیفیت بالای زغالسنگ ککشو روسی و نزدیکی جغرافیایی این کشور به ایران، موجب شده تا روسیه سهم قابل توجهی از بازار ایران را در اختیار بگیرد. قزاقستان نیز به عنوان یکی از کشورهای دارای منابع غنی زغال سنگ، در صادرات این محصول به ایران نقش مهمی دارد.
روابط تجاری نزدیک میان دو کشور و وجود مسیرهای حملونقل کارآمد، از دلایل اصلی واردات زغالسنگ از قزاقستان است. درکنار کشورهای همسایه، آفریقای جنوبی نیز یکی از صادرکنندگان زغالسنگ به ایران محسوب میشود. این کشور با دارا بودن زغالسنگ با کیفیت بالا و رقابتپذیری قیمت، توانسته جایگاه خود را در بازار ایران حفظ کند.
فرصتهای توسعه صادرات
با وجود چالشهای موجود فرصتهایی نیز برای توسعه صادرات زغالسنگ و کاهش وابستگی به واردات وجود دارد. افزایش سرمایهگذاری در معادن زغالسنگ و بهکارگیری فناوریهای جدید میتواند به بهبود کیفیت زغالسنگ تولیدی و افزایش تولید کمک کند. این امر میتواند وابستگی به واردات را کاهش داده و حتی زمینه را برای صادرات بیشتر فراهم کند. ایران میتواند با توسعه روابط تجاری خود با کشورهای آسیایی و اروپایی، بازارهای جدیدی برای صادرات زغالسنگ پیدا کند. کشورهای آسیای مرکزی و حتی اروپا میتوانند مقاصد جدیدی برای این محصول باشند.
قیمتگذاری زغالسنگ تا قبل از سال 97 بیقاعده بود
مسعود فتوت، عضو نظام مهندسی معدن در گفتوگو با «فرهیختگان» اظهار داشت: «تا قبل از سال ۹۷ قیمت زغالسنگ اصول، مبنا و قاعده خاصی نداشت. به بیان بهتر قیمت زغالسنگ را فقط مصرفکننده عمده بدون در نظر گرفتن هزینههای بخش تولید تعیین میکرد. این عدد واقعی و حقیقی نبود.
تولید زغال در اغلب معادن سنتی است
عضو نظام مهندسی معدن درباره شیوه تولید زغالسنگ در کشور اظهار داشت: «عوامل بسیار متعددی بر تفاوت چشمگیر میان قیمت وارداتی با قیمت داخلی زغالسنگ دخیل است. ظرفیت استخراجی معادن زغالسنگ ایران بسیار پایین است. از سوی دیگر نیز تولید ما در اغلب معادن به جز در موارد محدود و انگشتشمار سنتی است؛ به همین جهت کارگربر است.
نرخ رشد تولیدکننده یا PPI در انتهای دهه ۹۰، یعنی در سال ۱۴۰۰ از مرز ۱۰۰ درصد عبور کرده است. همه این موارد هزینه تمامشده را طی فرایند تولید افزایش میدهد. چین نزدیک به ۶۰۰ میلیون تن زغالسنگ و هندوستان ۴۰۰ میلیون تن در سال تولید میکنند. اگر نرخ تولید بالا باشد و هزینه تولید با بهینهسازی، استفاده از تکنولوژی روز دنیا و افزایش بهرهوری کاهش پیدا کند قیمت زغالسنگ داخلی ما هم کاهش پیدا خواهد کرد.»
تفاوت شدید میزان تولید زغالسنگ ایران و جهان
فتوت تکمیل کرد: «امروزه در سال ۱۴۰۳ به ازای هر کارگر در روز در معادن زیرزمینی زغالسنگ، ۵ تن زغال در روز تولید شود، معدن اقتصادی است. وقتی در معادن مکانیزه با تکنولوژی مطلوب هر کارگر تقریبا ۲۰۰ تن در روز تولید دارد، این عدد قابل مقایسه با فعالیت سنتی نیست. زغالسنگ یک ماده بیوشیمیایی کانسار رسوبی است که از بقایای موجودات گیاهی تشکیل شده است. از آنجایی که در طبیعت و در زمان تشکیل، شرایط زمینشناسی تاثیرگذار بوده، کیفیت ماده معدنی یا همان زغالسنگ متفاوت است که بر همین اساس قیمتگذاری صورت میگیرد. در زغالسنگ طبس میزان گوگرد بالاست. از سوی دیگر در کرمان سولفور بالاست.»
وی در پایان یادآور شد: «زمانی که قیمت تولیدکننده در افغانستان بسیار پایینتر از ایران است مشتری تمایلی به ورود به حوزه صادرات زغالسنگ ایران ندارد. به همین خاطر عملا رقابت زغال ایران در باز جهانی با مشکل مواجه میشود. در حادثه معدن زغالسنگ طبس، انجمن یک فرار رو به جلو داشت و دیگران را مقصر اعلام میکرد. سعی بر آن بود که یک حادثه تلقی شود. هرچند که ما هنوز هم منتظر ارائه گزارش مراجع قضائی هستیم. اما انجمن زغالسنگ ایران نتوانست آنطور که باید و شاید در عملکرد خود موفق باشد. توقع میرفت انجمن زغالسنگ فراتر از تعیین قیمت زغالسنگ اقدام کند. باید عملکرد انجمن مورد پایش قرار بگیرد.»
زغالسنگ در سبد انرژی: ایران و جهان در مسیرهای متفاوت!
به گزارش روابط عمومی شرکت کُک طبس؛ ایران غنی از منابع هیدروکربوری شامل نفت، گاز و زغالسنگ است. نفت و گاز به خوبی شناخته شده و مورد بهرهبرداری قرار میگیرند، اما متاسفانه یارانه بالای گاز و مشتقات نفتی در ایران عملا منجر شده، زغالسنگ به عنوان یک منبع انرژی مورد توجه قرار نگرفته و مغفول بماند تا جایی که در حال حاضر ایران با وجود ۱۴ میلیارد تن ذخایر زمین شناسی و ۱.۲ میلیارد تن ذخایر قطعی در زمره واردکنندگان این ماده در جهان قرار گرفته است
با وجود ظهور انواع انرژیهای تجدیدپذیر، هنوز تمرکز انرژی جهان بر مبنای کربن (زغال سنگ، نفت و گاز) است.
با توجه به اهمیت انرژی در دنیای امروز و جهت پرهیز از چالشها، سبدی از منابع انرژی شامل گاز، زغالسنگ ، مشتقات نفتی، هستهای، خورشیدی و سایر انرژیهای پاک متناسب با مقتضیات جغرافیایی در کشورهای توسعه یافته جهان اجرایی میگردد، در حالی که ایران حدود ۹۰ درصد از انرژی خود را از طریق گاز و مشتقات نفتی و عمدتا از منطقه عسلویه تامین مینماید.
اتکای یک جانبه به یک منبع انرژی آن هم در یک منطقه باعث شده علاوه بر صرف هزینه بالای شبکه انتقال و توزیع در سراسر کشوری با مساحت بیش از ۱.۶۴ میلیون کیلومترمربع، ایران را با ناترازی انرژی بهویژه بحران گاز و کمبود برق مواجه نماید.
با وجود منابع مختلف انرژی در کشور و در راستای استفاده بهینه از این منابع و تقویت رویکرد پدافند غیرعامل، میبایست از سبد انرژی متنوع در کشور بهره مند شد.
علیرغم انگارههای مطرح شده توسط برخی از کارشناسان در خصوص سهم اندک و نزولی زغاسنگ از سبد انرژی دنیا، گزارشات آماری و معتبر بینالمللی نشان میدهد، علاوه بر سهم قابل توجه و معنادار زغالسنگ در سبد انرژی، شاهد روند صعودی این سهم، در سالهای آتی خواهیم بود؛ سهم زغالسنگ به عنوان بزرگترین منبع در سبد انرژی جهان در سال ۲۰۲۳ به میزان ۳۲ درصد اعلام شده و بر اساس پیش بینی آژانس بینالمللی انرژی، این سهم تا سال ۲۰۳۰ به ۳۸ درصد افزایش می یابد.
درحال حاضر با بهرهگیری از فناوریهای جدید، استفاده از زغالسنگ اثرات زیست محیطی مخرب نداشته و یک انرژی نسبتا پاک، اقتصادی و پایدار در دنیا (مشابه گاز و با آلاینده های کمتر از مشتقات نفتی) محسوب میشود.
چین ۶۳ درصد، ترکیه ۳۴ درصد و امریکا ۲۰ درصد سبد انرژی خود را به زغالسنگ اختصاص دادهاند.
امروز و حدود یک ماه پس از حادثه دلخراش معدن زغالسنگ معدنجو و بررسیهای مجلس شورای اسلامی درخصوص دلایل این رخداد، به ناترازی انرژی در ایران و اتکای زیاد به گاز و عدم استفاده از ذخایر غنی زغالسنگ در تولید برق نیز اشاره شد و شاید این اولین گام برای آغاز راهی تازه در بهرهبرداری از ذخایر زغالسنگ ایران در تولید برق و خروج سبد انرژی کشورمان از وضعیت تک محصولی باشد.
منبع: معدن24