شرکت کک طبس

کک طبس، همگام با دانش روز و فناوری‌های نوین کک‌سازی

شرکت «کک طبس»، یکی از شرکت‌های گروه سرمایه‌گذاری توسعه‌ی معادن و فلزات (ومعادن)، که از سال ۱۳۹۳ آغاز به کار کرده است، انواع مختلف کک، یعنی کک متالورژی، کک ریخته‌گری و کک فروآلیاژی را در سایزها و آنالیزهای مختلف تولید و عرضه می‌کند.

این شرکت در حال حاضر دارای ۶ باتری با مجموع ظرفیت اسمی ۴۵۸ هزار تن در سال است. باتری ۱ و ۲ کارخانه با ظرفیت کامل ماهانه ده هزار تن، در حال فعالیت است .

همچنین خط دانه‌بندی این شرکت تکمیل شده که به معنای تناژ تولید بیشتر برای ارائه محصولات در سایزهای مختلف (۱۵-۵ و ۳۰-۱۵) به فولادسازان EAF (کوره قوس الکتریکی) است.

فناوری به‌کارگرفته‌شده در کارخانه‌ی کک طبس از نوع روش «بازیافت حرارتی» است که مزیت آن نسبت به روش کوره بلند این است که این تکنولوژی قابلیت استفاده از کک با گریدهای مختلف و حتی خلوص پایین را دارد.

مزیت دیگر این روش «سبز بودن» آن است که هیچ ماده مضری را وارد محیط زیست نمی‌کند. محصول جانبی این تکنولوژی، حرارتی است که می‌تواند در تولید برق مورد استفاده قرار گیرد؛ همین موضوع سبب شده تا مطالعات راه‌اندازی یک نیروگاه بازیافت حرارتی (WHR) با ظرفیت ۴۵ مگاوات ساعت برق توسط این شرکت انجام گرفته و توجیه‌پذیری اقتصادی آن بررسی شود و در حال حاضر این پروژه در مرحله تأمین سرمایه قرار دارد.

عمده‌ی محصولات این شرکت مورد استفاده‌ی کارخانه‌های فولادسازی به روش کوره بلند و نیز قوس الکتریکی است. همچنین شرکت‌های تولیدکننده فروآلیاژها و ریخته‌گری نیز مشتری محصولات کک طبس هستند.

از طرح‌های مهم توسعه‌ای دیگر این مجموعه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– نیروگاه برج خنک‌کننده (CDQ) با ظرفیت ۲۰ مگاوات ساعت

– کارخانه تولید بریکت کک متالورژی

– احداث خط راه آهن داخل کارخانه و اتصال به شبکه‌ی ریلی کشور و ایستگاه تخلیه و بارگیری مواد

– اخذ مجوز بهره برداری معادن زغال‌سنگ کک‌شو و حرارتی

– احداث کارخانه زغال‌شویی

جزئیات صادرات و واردات کُک و زغالسنگ در ۵ سال اخیر

گمرک ایران جزئیات آمار صادرات و واردات کُک و زغالسنگ در ۵ سال اخیر و ۶ ماهه سال‌جاری را منتشر کرد.

به گزارش روابط عمومی گمرک ایران، در ۶ ماهه سال‌جاری ۱۲ میلیون دلار کُک و زغالسنگ صادر شده است که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷.۷ درصد کاهش داشته است.

براساس این گزارش، واردات این محصول در ۶ ماهه سال‌جاری با کاهش ۵۴ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به رقم ۱۵۵ میلیون دلار رسیده است.

مطابق این گزارش در خصوص صادرات کُک و زغالسنگ در ۵ سال اخیر (۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲)؛ در سال ۱۳۹۸ میزان صادرات کُک و زغالسنگ بالغ بر ۱۶.۴ میلیون دلار بوده که این رقم در سال ۱۳۹۹ با کاهش ۴۷ درصدی نسبت به سال ماقبل به ۸.۷ میلیون دلار رسید.

در این گزارش به روند رو به رشد صادرات این محصولات در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ اشاره شده است، میزان صادرات کُک و زغالسنگ در سال ۱۴۰۰ به میزان ۱۴.۷ میلیون دلار و در سال ۱۴۰۱ حدود ۷۲ میلیون دلار بوده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۶۹ درصد و ۳۹۱ درصد افزایش داشته است.

بر اساس این گزارش، صادرات کُک و زغالسنگ در سال ۱۴۰۲ با ۶۳ درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۲۶.۴ میلیون دلار رسید.

از سال ۱۳۹۹ تاکنون، پاکستان عمده‌ترین کشور مقصد صادرات کُک و زغالسنگ ایران بوده به طوری که سهم آن در سال ۱۴۰۲ به ۷۰ درصد از کل ارزش صادرات این محصول رسیده است.

طبق این گزارش،  میزان واردات کُک و زغالسنگ از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ روند افزایشی داشته است، این در حالیست که واردات این محصول در سال ۱۴۰۲ با کاهش ۲۲ درصدی مواجه بوده است.

بر اساس این گزارش، در سال ۱۳۹۸ به میزان ۲۷۰ میلیون دلار کُک و زغالسنگ، سال ۱۳۹۹ به میزان ۳۰۳ میلیون دلار، سال ۱۴۰۰ به میزان ۵۷۶ میلیون دلار و در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتیب ۸۰۸ میلیون دلار و ۶۳۱ میلیون دلار کُک و زغالسنگ وارد شده است.

عمده‌ترین کشورهای طرف معامله در واردات کُک و زغالسنگ از سال ۱۴۰۱ تاکنون کشورهای چین و عمان بودند که در مجموع حدود ۸۰ درصد از ارزش کل واردات این محصول را به خود اختصاص دادند.

«پاکستان» خریدار عمده زغال‌سنگ ایران

براساس اعلام گمرک ایران، در ۶ ماهه سال‌جاری ۱۲ میلیون دلار کک و زغالسنگ صادر شده است که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷.۷ درصد کاهش داشته است.
بر اساس این گزارش، واردات این محصول در ۶ ماهه سال‌جاری با کاهش ۵۴ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به رقم ۱۵۵ میلیون دلار رسیده است.
این گزارش در خصوص صادرات کک و زغالسنگ در ۵ سال اخیر (۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲)، می‌افزاید: در سال ۱۳۹۸ میزان صادرات کک و زغالسنگ بالغ بر ۱۶.۴ میلیون دلار بوده که این رقم در سال ۱۳۹۹ با کاهش ۴۷ درصدی نسبت به سال ماقبل به ۸.۷ میلیون دلار رسید.

این گزارش با اشاره به اینکه در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ صادرات این محصولات با افزایش روبرو بوده است، افزود: میزان صادرات کک و زغالسنگ در سال ۱۴۰۰ به میزان ۱۴.۷ میلیون دلار و در سال ۱۴۰۱ حدود ۷۲ میلیون دلار بوده است که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۶۹ درصد و ۳۹۱ درصد افزایش داشته است.

بر اساس این گزارش، صادرات کک و زغالسنگ در سال ۱۴۰۲ با ۶۳ درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۲۶.۴ میلیون دلار رسید.
از سال ۱۳۹۹ تاکنون، پاکستان عمده‌ترین کشور مقصد صادرات کک و زغالسنگ ایران بوده به طوری که سهم آن در سال ۱۴۰۲ به ۷۰ درصد از کل ارزش صادرات این محصول رسیده است.
این گزارش در خصوص میزان واردات کک و زغالسنگ از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲، می‌افزاید: میزان واردات کک و زغالسنگ از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ روند افزایشی داشته است، این در حالیست که واردات این محصول در سال ۱۴۰۲ با کاهش ۲۲ درصدی مواجه بوده است.
بر اساس این گزارش، در سال ۱۳۹۸ به میزان ۲۷۰ میلیون دلار کک و زغالسنگ، سال ۱۳۹۹ به میزان ۳۰۳ میلیون دلار، سال ۱۴۰۰ به میزان ۵۷۶ میلیون دلار و در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتیب ۸۰۸ میلیون دلار و ۶۳۱ میلیون دلار کک و زغالسنگ وارد شده است.
عمده‌ترین کشورهای طرف معامله در واردات کک و زغالسنگ از سال ۱۴۰۱ تاکنون کشورهای چین و عمان بودند که در مجموع حدود ۸۰ درصد از ارزش کل واردات این محصول را به خود اختصاص دادند.

کک متالورژی چیست؟

کک متالورژی ماده ای با کربن بالا و ناخالصی های اندک میباشد که به عنوان سوخت به کار میرود.کک ماده ی جامد کربناتی است که از زغالهای بیتومین کم خاکستر و کم گوگرد حاصل میشود.

ککی که از زغال حاصل میشود دارای رنگ خاکستری و همچنین سخت و متخلخل است.

زغالهای خاصی جهت تولید کک متالورژی به کار میروند و خواص زغال سنگ تعیین کننده ی خواص کک تولیدی است.

وجود خاکستر در کک سبب افزایش مصرف کک و سنگ آهک در کوره ی بلند و کاهش ظرفیت تولید باتریهای کک سازی می شود.

کک متالورژی ماده ای متخلخل است که در کوره ی بلند به کار می رود و یکی از مصارف عمده ی کک در صنایع متالورژیکی می باشد.

کک در کوره ی بلند نقشهای مختلف تامین انرژی و احیا کانه های آهن و ایجاد تخلخل برای عبور گازهای احیا کننده و کربوره کردن چدن را دارا می باشد.در کوره  ی کوپل نیز کک به عنوان سوخت و عامل احیا کننده مصرف می شود.لازم به ذکر است که کک در صنایع ریخته گری نیز کاربرد دارد.

کک دارای درصدی از گوگرد و فسفر است.در نتیجه مهمترین عامل ورود گوگرد و فسفر به فرآیند تولید فولاد کک می باشد.گوگرد و فسفر از عناصر مضر در فولادها می باشند.

آشنایی با فرآیند کک سازی :

برای احیای آهن به عاملی نیاز است که اکسیژن را از اکسیدهای آهن جدا نماید.این ماده را عامل احیا می نامند.تمام واکنشهای کوره ی بلند در درجه حرارتهای زیاد که نتیجه ی سوختن کک است انجام می شود.

برای عمل احیا و ذوب در کوره ی بلند از کک به دست آمده از زغال سنگ استفاده می شود.

چون زغال سنگ کک شو دارای استحکام کم و ناخالصی بالا (تقریبا ۳۵%) است نمی تواند کلیه ی شرایط لازم را به عنوان سوخت کوره ی بلند داشته باشد؛ لذا به کک تبدیل می شود تا شرایط لازم (استحکام کافی و درصد پایین ناخالصیها و ارزش حرارتی بالا) برای شارژ در کوره ی بلند را پیدا کند.بنابراین تغییراتی که از تبدیل زغال سنگ به کک حاصل می شوند عبارتند از :

  1. افزایش درصد کربن و در نتیجه افزایش ارزش حرارتی.
  2. بالا رفتن مقاومت در مقابل عوامل مکانیکی از قبیل ضربه و فشار و سقوط و سایش.
  3. کاهش ناخالصیهای فرار که در اثر متصاعد شدن گازها و مواد فرار زغال سنگ حاصل می شود
  4. افزایش سطح مفید برای سوختن بیشتر که با متخلخل شدن کک تامین می شود.

 

فرآیند کارخانه کک سازی طبس:

فرایند بکار گرفته شده در کارخانه کک سازی طبس، از نوع بازیافت حرارتی می باشد که از سال 2000 میلادی در سایر کشورهای دنیا مورد استفاده قرار گرفته است. از جمله مزایای این فرایند، حذف آلاینده های زیست محیطی و تولید کک با کیفیتهای مختلف برای بازارها و اهداف متفاوت و بکارگیری زغالسنگ های غیر کک شونده در ترکیب خوراک کارخانه و تولید کک متالورژی با استاندارد بین المللی، میتوان نام برد. این فرایند در کشورهای چین، هندوستان، آمریکا، مکزیک، برزیل، اندونزی و ویتنام استفاده شده است.

عمده معادن زغال سنگ ایران عبارتند از :

  1. معدن زغال سنگ طبس.
  2. شرکت زغال سنگ کرمان.
  3. شرکت زغال سنگ البرز مرکزی (زیر آب).
  4. شرکت زغال سنگ البرز شرقی (شاهرود).
  5. شرکت زغال سنگ البرز غربی (سنگرود).